Laura Di Somma
Dans
dans, zelfzorg, bewustzijn, luisteren naar je lichaam, persoonlijke ontwikkeling
3 oktober 2025
De verborgen kracht van ritme in ons brein
Sommige mensen ervaren een tinteling bij de eerste klanken van hun favoriete lied. Muziek kan een golf van emoties oproepen, een glimlach ontlokken of zelfs tranen losmaken. Vaak gaat dat samen met een bijna vanzelfsprekende drang om te bewegen, zacht wiegend of voluit dansend. Maar wat als je dat plezierige gevoel niet kent, terwijl je lichaam tóch wil bewegen?
Een recent onderzoek, uitgevoerd door Dr. Isaac Romkey van Concordia University in Montréal, liet zien dat dit precies is wat er gebeurt bij mensen met muzikale anhedonie. Zij beleven nauwelijks plezier aan muziek, hoewel ze wel genieten van andere vormen van beloning zoals lekker eten of sociale warmte. In de studie werd hun beleving vergeleken met die van een controlegroep terwijl ze luisterden naar muziekfragmenten met verschillende ritmische en harmonische complexiteit. Na elk fragment gaven de deelnemers aan hoeveel plezier ze ervoeren en hoeveel ze de drang voelden om mee te bewegen.
De uitkomsten waren opvallend. Hoewel de mensen met muzikale anhedonie nauwelijks plezier ervoeren, voelden ze net zo sterk de neiging om te bewegen als de andere deelnemers. Dit suggereert dat de lichamelijke respons op muziek los kan staan van de emotionele beleving ervan. Waar eerder werd gedacht dat plezier en bewegingsdrang onlosmakelijk verbonden zijn, toont dit onderzoek aan dat ze ook los van elkaar bestaan. Voor sommigen lijkt juist de drang om te bewegen de enige manier waarop muziek nog plezier kan brengen.
Neurologisch gezien zijn die twee reacties zelfs gescheiden. Beweging wordt grotendeels gereguleerd door het dorsale striatum, dat betrokken is bij motoriek, terwijl plezier en beloning meer samenhangen met het ventrale striatum. Dit opent de deur naar nieuwe vragen: wat gebeurt er precies in de hersenen van iemand die wél wil bewegen maar niet geraakt wordt door klanken? En hoe kunnen we dat mechanisme benutten?
De onderzoekers zien mogelijkheden voor therapie. Als muziek beweging kan uitlokken zelfs bij mensen die er niet van genieten, zou dat waardevol kunnen zijn bij neurodegeneratieve aandoeningen waarbij bewegen juist gestimuleerd moet worden. Muziektherapie blijkt dus meer te zijn dan een bron van emotionele troost: ze kan ook letterlijk het lichaam in beweging zetten.
En misschien verklaart dit ook iets van ons dagelijks leven. Waarom je voet soms meetikt zonder dat je het doorhebt. Waarom een deuntje waar je niet eens van houdt toch een glimlach kan ontlokken zodra je ritme voelt. Muziek is niet alleen een verhaal van oren en hart, maar ook van spieren en botten. Zelfs als het plezier uitblijft, kan ons lichaam nog altijd dansen.